ԹԱՄԱՐ ՊՈՅԱՃԵԱՆ բանաստեղծութիւններու գրքի շնորհանդէս

ԱՊՐԻԼ ԳՐԱՏՈՒՆԸ սիրով կը հրաւիրէ Ձեզ 

ԹԱՄԱՐ ՊՈՅԱՃԵԱՆի

«ինչ որ է ան է»

Նոր հրատարակուած բանաստեղծութիւններու գրքի շնորհանդէսին 

ԿԻՐԱԿԻ, ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 4, 2015

ԵՐԵԿՈՅԵԱՆ ԺԱՄԸ 5:00-ին 

ԱՊՐԻԼ ԳՐԱՏՈՒՆ՝ 415 E. Broadway, Glendale, CA 91205 

Հիւրասիրութիւն. Մուտքը ազատ. Տեղեկութիւններու համար հեռաձայնել՝ (818) 243-4112.

«ինչ որ է ան է» տեսողական և փորձառական բանաստեղծական ձևերով կը պատմէ աշուղի մը մասին որ կը ճգնի լեզուով ու ձայնով ձև մը գտնել իր մանկութեան աշխարհին մասին երգելու: Պատմելու իր ճիգին ու ձախողութեանց մէջ, գրքին ներ-բնագրայնութիւնը և խառնասեռութիւնը կը խուզարկեն ու մարտահրաւէր կը կարդան լեզուի, ենթակայութեան և թարգմանութեան հետ կապուած թեմաներու և կը մտորեն թէ ինջպէս մեռնող լեզու մը, ինչպիսին է արևմտահայերէնը, ինքզինք կրնայ պահել լեզուականօրէն . բնագրային կերպով:

ԹԱՄԱՐ ՊՈՅԱՃԵԱՆը ծնած է «Լեռներու տեսարան» քաղաքը։ Բայց թափառական է։ Միջնադարեան գրականութիւն (եւ ալ տարբեր ազգերու գրականութիւնները) համալսարանը կը դասաւանդէ։ Փոքր տարիքեն ինքզինք ասպետ ձիաւոր կը սեպեր։ Սովորաբար իր աշխարհը միջնադարեան է՝ բայց ուրիշ միջավայր ալ կ՚այցելէ։ Կը հաւատայ որ կեանքի արանքներուն մէջ կ՚ապրին յատուկ ճշմարտութիւններ՝ որ շատ անգամ անյայտ են ու այդպէս ալ կը մնան։ Կեանքին արուեստագէտը ինքն է։ 

Abril Bookstore cordially invites you to meet

TAMAR BOYADJIAN

author of the newly published book of poems

it is what it is

SUNDAY, OCTOBER 4, 2015 at 5:00pm

ABRIL BOOKSTORE - 415 E. Broadway, Glendale, CA 91205 

Presentation will be in Armenian. Admission is free with reception to follow. For more information, call (818) 243-4112.

it is what it is, through visual and experimental poetic form, tells the story of a troubadour grappling to find a means in language and sound to sing a canton of her childhood. In its struggles and "failures" to express and narrate, the book's inter-textuality and hybridity explore and challenge themes related to language, subjectivity and translation; as well as reflect upon how the threat imposed on a dying language, such as Western Armenian, can manifest itself linguistically and textually. 

TAMAR BOYADJIAN was born in the "View of Mountains," but her life has been that of a wandering troubadour. She teaches medieval literature (and the literature of other people and cultures) as well as creative writing at Michigan State University. She is also involved with the Armenian Studies Program at the University of Michigan. From time she was very young, she believed herself to be a knight[ess]. Her world is habitually medieval, though she also visits other worlds from time to time. She believes that certain truths quiescently play in the interstices of life, which are oftentimes indistinct and remain that way. Tamar Boyadjian is her life's artist.

Յովհաննէս Ասպետ։ ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆ

Փակուած խցիկիս մէջ մենաւոր,
Նստած մտորում էի քու վրայով,
Երբոր խորհուրդներ բիւրաւոր,
Անցան սրտիս ընդմէջէն,
Պատելով շուրջս մշուշ մը թոյլ,
Որուն տարտամանքին տակ,
Յանկարծ դուն մեղկ հեշտութեամբ,
Դիւթանքներով յայտնուեցար,
Եւ եկար մօտն իմ հոգւոյն։

Այնքա՝ն մեղմ, այնքա՜ն յուշիկ,
Բուրմունքներով շռայլ շռայլ,
Քու անհուն գգուանքով,
Մշտարծարծօրէն, խելահեղձօրէն,
Վայրկեանին մէջ քու համբոյրը ձօնելու։

Եւ յետոյ յանկարծ նորէն,
Մեղկ հեշտութեամբ,
Հոգւոյս իմ մօտէն,
Այնքա՝ն մեղմ, այնքա՜ն յուշիկ,
Դիւթանքներով փայփայուն,
Քու անհուն գգուանքով,
Մշտարծարծօրէն, խելահեղձօրէն,
Իմ մթագնած հոգւոյս մօտէն,
Լուսարագ վայրկեանին մէջ մեկնեցար։

Այս իրիկուն իմ կիսամութ խցիկիս մէջ,
Քու անցքէդ մարած լապտերիս ճրագը վառեցի,
Որուն փալփլուն լոյսին տակ,
Փնտռ՜եցի զքեզ մինչեւ լոյս արեգակ։

Յովհաննէս Ասպետ

Վերի բանաստեղծութիւնը «Սիրոյ Քնարի» ի մէջ մաս կը կազմէ.

BANNED BOOKS WEEK 2015: September 27-October 3

The Armenian Poetry Project joins the ALA's (American Library Association) Office for Intellectual Freedom (OIF) in promoting awareness of challenges to library materials and celebrating freedom of speech during Banned Books Week.

A challenge is defined when attempts are made to remove or restrict materials, based upon the objections of a person or group. A banning is the removal of those materials. Challenges do not simply involve a person expressing a point of view; rather, they are an attempt to remove material from the curriculum or library, thereby restricting the access of others. As such, they are a threat to freedom of speech and choice.

For more information, check the ALA's link: http://www.ala.org/bbooks/bannedbooksweek.

Thank you for supporting the freedom to THINK.


Lola Koundakjian
Producer and Curator
The Armenian Poetry Project

‘Poetry of Memory,’ an Evening in Solidarity with Armenia

From the Armenian Weekly, September 16, 2015

CAMBRIDGE, Mass.—On Sept. 21, an evening of poetry, titled “Poetry of Memory, an Evening in Solidarity with Armenia,” will feature readings by renowned Armenian writers Diana Der-Hovanessian, Peter Balakian, and Krikor Der Hohannesian.

The event is organized by the distinguished Nigerian poet and Professor of Philosophy at Wellesley College, Ifeanyi Menkiti, the owner of the Grolier Poetry Book Shop, the oldest continuing poetry bookstore in the U.S. and a landmark for poets. The event will take place at the Cambridge Public Library (Main Branch), located at 449 Broadway in Cambridge, from 6:30-8:30 p.m.

Peter Balakian is the author of six books of poems, most recently Ozone Journal (2015) and Vise and Shadow, Essays on the Lyric Imagination, Art, and Culture, both just published by University of Chicago Press. The others are June-tree: Poems 1974-2000, Father Fisheye (1979), Sad Days of Light (1983), Reply From Wilderness Island (1988), and Dyer’s Thistle (1996). His work has appeared widely in American magazines and journals such as “The Nation,” “The New Republic,” “Antaeus,” “Partisan Review,” “Poetry,” and “The Kenyon Review,” and in anthologies such as New Directions in Prose and Poetry.

Balakian is the author of the memoir Black Dog of Fate, winner of the PEN/Albrand Prize for memoir and a New York Times Notable Book, and The Burning Tigris: The Armenian Genocide and America’s Response, winner of the 2005 Raphael Lemkin Prize and a New York Times Notable Book and New York Times and national bestseller. His essays on poetry, culture, art, and social thought have appeared in many publications. He is Donald M. and Constance H. Rebar Professor at Colgate University.

Diana Der-Hovanessian was twice a Fulbright Professor of American Poetry and is the author of more than 25 books of poetry and translations. She has awards from the National Endowment for the Arts, Poetry Society of America, PEN/Columbia Translation Center, National Writers Union, Armenian Writers Union, Paterson Poetry Center, Prairie Schooner, American Scholar, and the Armenian Ministry of Culture. Her poems have appeared in “Agni,” “American Poetry Review,” “Ararat,” “CSM,” “Poetry,” “Partisan,” “Prairie Schooner,” and “Nation,” and in anthologies such as Against Forgetting, Women on War, On Prejudice, Finding Home, Leading Contemporary Poets, Orpheus and Company, Identity Lessons, Voices of Conscience, and Two Worlds Walking. Der-Hovanessian works as a visiting poet and guest lecturer on American poetry, Armenian poetry in translation, and the literature of human rights at various universities here and abroad. She serves as president of the New England Poetry Club.

Krikor Der Hohannesian had been writing for four decades when he decided five years ago to pull the dog-eared, cobwebbed sheaves off a closet shelf to begin exposing his poems to the light of day. Catharsis took place in shredding most of his work and beginning from scratch, helped in no small measure by the luxury of semi-retirement. Since then his poems have appeared in many journals and periodicals, including

“The South Carolina Review,” “The Evansville Review,” “Permafrost,” and “The New Renaissance.” He resides in Medford, and serves as assistant treasurer of the New England Poetry Club.

Book event in Southern California

JACQUELINE TCHAKALIAN INVITES YOU

TO A PUBLICATION PARTY / READING OF HER BOOK

 THE SIZE OF OUR BED

RED HEN PRESS

SATURDAY, SEPTEMBER 26, 2015

8:00 PM

BEYOND BAROQUE LITERARY ARTS / CENTER

681 VENICE BLVD.

VENICE, CA 90291

WINE AND ARMENIAN MEZZA SERVED 

BEFORE AND AFTER THE READING

Նազենի Տէր Միքայէլեան։ ՎԱՐԴԵՆԻՍ

Վարդենի՛ս աղուոր, լեցուն վարդերով, 

Շուքիդ տակ  նստած՝ լուսնակ գիշերով՝ 

Երազ հիւսեցի արծաթ թելերով,

Արծաթ թելերով,  ծաղկի բոյրերով։

Գարունը   գնա՜ց,  տիաւր  ես հիմակ, 

Կմախք մը չորցած, լո՜ւռ ու գլխահակ.

Ու տերեւդ դեղնած , թերթերըդ ցամքած,

Յոգնած կը նային՝ աչքերն ինծի բաց։

Հատ մը վարդերէդ՝ թերթերով թաւիշ,

Պահեր եմ  գաղտնի ,  խորքը  դարակիս. 

Բիծերով նաշխուն,   գիծերով   թագուն. 

Որոնք կր խօսին,  ինծի  օրն ի բուն։

Ձմեոը կ՚անցնի՜, կուգայ  նոր գարուն, 

Կը ժպտի՜ս  նորէն , վարդենիս եւ դուն, 

Ու մենք քով քովի կ՚երազենք նորէն, 

Երագներ աղուոր,  երագ նկարէն: 

Քեգի  նոր  վարդեր,  ինծի  նոր  իղձեր, 

Նոր նոր տենջանքներ, նոր արշալոյսներ, 

Երկինքներ  կապոյտ, շողեր  արեւի, 

Հոգւոյս   չափ  անմեղ,  սրտիս չափ բարի:

Nazénie Der Mikaélian

Née à Arapkir, ville d'Arménie, Mlle Der Mikaélian 

est la plus jeune de nos poétesses. Comme une rose 

de Chiraz, son âme délicate et nostalgique est toute 

imprégnée des parfums d'Orient. Elle a publié en 1927, 

à New-York, un beau recueil, « Les Lis », qui a été 

favorablement accueilli par nos cercles littéraires.

A mon rosier

Mon beau rosier chargé de roses, 

Assise sous ton ombre, à la nuit étoilée, 

J'ai tissé des rêves par des fils d'argent, 

Par des fils d'argent, aux parfums de fleurs.

Le printemps n'est plus.  Comme un frêle squelette,

Tu parais courbé, triste, silencieux:

Et tes pétales fanés, tes feuilles desséchées

Me regardent, hélas ! mélancoliquement...

Mais je cache, discrète, au fond de mon tiroir, 

Une seule de tes roses, avec ses feuilles de velours, 

Avec ses taches vermeilles et ses lignes délicates, 

Qui parle à mon cœur un secret charmant.

L'hiver va passer ; au nouveau printemps 

Tu souriras bientôt, ô mon rosier ! 

Et nous allons faire encore côte à côte, 

Des rêves caressants, des rêves délicieux.

Les nouvelles roses pour toi, les nouveaux désirs pour moi :

O tendresses liliales, aurores radieuses,

Ciels bleus et clairs, rayons du soleil,

Purs comme mon cœur, innocents comme mon âme !

Նազենի Տէր Միքայէլեան։ Մո՛ւթ ու Լո՜յս

Թո՛ղ  դիտէ  աչխարհ աչքով Արգոսի 

Մեր ու ձեր լոյսերն անա՛րգ թշնամի. 

Թռիչքը Հայուն քու մութին  դիմաց

Քեզ մեր վըրէժին սեւին է գամած։

Մեր հայաշխարհն է  ադամանդ  շողակ, 

Հոն  Կը սաւառնին աչխատանք ու կամք. 

Հնձան ու հնձուոր ըմպեր են արեւ, 

Փա՜ռք իր որոշման, վերե՜լք յարատեւ։

Շղթայազերծուեր մե՛ր սարն ալ տիտան 

Նա վայել է մեզ, սպիտակ է ան , 

Դուք հազար Ներոն, մենք անմեղ նոխազ. 

Անուննիգ ջնջուեր ,  Մե՛նք ըլլանք անհաս։

Նազենի Տէր Միքայէլեան, «Ոսկեմատեան» Փարիզ 1961, Imprimerie Araxe

Նազենի Տէր Միքայէլեան։ ԶԱՐԹՕՆՔ

Արթնցէ՛ք Հայեր , արթնցէ՛ք ընդոստ

Հրգեհ կայ ,  հրդե՜հ,

Ձայնեցէք չորս դին

Մանկիկներ  կ՛այրին.

Մանկիկներ Հայուն, հայոց լեզուին հետ,

Խարոյկն է բարձր ու հագարթեւեան,

Օտար  աչքին  դէմ

Շարժանկարի սլատկեր մըն է լոկ

Տօնավաճառի բա՜րձր  շահաստան.

Տեսէ՛ք հաց կուտան  մեր աՆուան  փոխան,

Հայաստանն է լոկ  երկինքն  Յարութեան։

Վարդն  է Ռօզ դարձեր ու Յակոբը  Ժագ 

Օտար զոյգ թեւեր  գգուանքով համակ 

Փայլուն լոյսերու տակ մեզ կը տանին, 

Համբաւ եւ քսակ կը պարարտանան, 

Ուրացումն է լոկ նոր դարուն պաշտպան, 

Մեռի՛ր հայ  անուն, թո՛ղ ես բարձրանամ։

Անուշ հայրենիք, իմ լոյս Հայաստան 

Հասիր ըշտապով ու սա ծովամոյն 

Հայերուն տուր  լաստ 

Խոր գիտակցութեան 

Արագ շարժումը

Ելոյթը  հրաշք։

Նազենի Տէր Միքայէլեան, «Ոսկեմատեան» Փարիզ 1961, Imprimerie Araxe

Գիրք մը ու հեղինակ մը՝ Նազենի Տէր Միքայէլեան « Ոսկեմատեան»

Նազենի Տէր Միքայէլեան ծնած է Արաբկիր։ Իր « Ոսկեմատեան» կամ Վարդենիք Երկրորդ գիրքը տպուած է Փարիզ 1961-ին ու իր վերջին գիրքն է ըստ մեր պրպտումներուն։

Հարիւրէ աւելի էջեր կը ներկայացնեն արդէն հմուտ ու հասուն բանաստեղծ մը։

Սեպտեմբեր ամսուն ընթացքին պիտի ներկայացնենք մի քանի քերթուածներ իր գրքերէն։

Բարի վայելում։

ԼԳ

Un livre, un auteur: Astour Navarian et l'Anthologie des Poètes Arméniens

Traduction des oeuvres de poètes arméniens du 19 et 20ème siècles, de Kamar Katiba à Nazénie Der Mikaëlian.

Publié à Paris, en 1928, cette anthologie contient 43 auteurs et 240 pages. 

Préface de M. Henri LICHTENBERGER

Jack Antreassian: Farewell

I.

Will I see Yerevan again again
walk in the streets that intersect my past
inhale again the incense of dead ends

and hear the echo now receding fast 

the summons of ancestral pleas no more 

except perhaps by reveries possessed

no more however much I weep the door
between has rusted on its hinge I come
to you on knees turned red with blood and sore

but no one comes to me I wait in numb
expectancy invoking love and prayer
and worlds beyond your world if only some

could venture to this shore and with me dare 

beguile those wretched siblings joy despair

II

I see Armenia in my father's face
the age inscribed with twisted squirming lines
beneath a thin veneer of stoic grace

a smile not certain it should smile benign 

curved in a wistful arc small flecks of fear 

flawed diamonds out of place a crude design

of frayed illusions to redeem the cheer-

less image of a world not his but rude 

alternative to death the hymns he hears

are anthems of the dispossessed imbued 

with vestiges of faith the resonance 

an echo of a past aspersed pursued

by wilful demons taunting his laments 

forever victim of his innocence.

Ill

Others prevail who revel in their pride 

indulging fantasies of eminence 

insensitive to time's recessive tide

the brawling scavengers of violence 

who for their tribal glory sacrifice 

what lingers yet of love and innocence

heralds of genocide quick to devise 

a righteous warrant for a filial curse 

insinuating virtue in their lies

so many have excelled among them first 

the Turks discerned that hell has its rewards 

but not for us the slaughtered and dispersed

who seek not death although by death restored 

better to bare the neck than wield their sword.

Jack Antreassian, Armenia: Reflections in Verse, Ashod Press, New York, 1986.

Gregory Djanikian: Dark Wings

Now is the time to say

something for the animals 

felled by gunshot and broadax 

cluster bomb and bayonet

who have lain curled in their own blood 

without succor or consolation 

their flanks torn apart, 

their fibulas shattered,

the muscles of their rippled 

animal strengths untendoned, 

horses in their heavy tranquility,

dogs snuffling the marshy grass 

by river bank, by well-spring, 

the sleek, undaunted cats, the goats

meandering by olive groves 

without notion of bullet or 

impending boom of artillery, 

a hot sharp sting of pain

felt in the deepest folds 

where nothing, neither claw, nor tooth, 

nor talon, nor the brightest shoots

of light has ever reached

Gregory Djanikian, So I Will Till the Ground, 2007, Carnegie-Mellon University Press

ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ: ԼԵՌԸ

Չըլլայ որ

Երբ լեռն ի վեր մագլցիք

Չըլլայ որ
Խօսիք խնդաք պոռաք կանչէք բարձրաձայն -

Ան դառնացած աստուած մըն է նախնական

Որ մարեր է ալ դարբնոցն իր շանթերու.

Հերոս մըն է ձիւնասպիտակ մազերով

Ու խորշոմած երեսով

Ա՛լ անկարող զէն ու զրահ կրելու.

Մարգարէ մ՚է - որ թէպէտ

Մոռցուած է երկինքէն

Դեռ աչքերը վեր է յառած՝ նոր պատգամի կը սպասէ...

Զգո՛յշ որդի - չըլլայ որ

Երբ լեռն ի վեր բաձրանաք

Պատկառանքը ձգէք ձեռքէ յարգանքի մէջ թերանաք

Խօսիք խնդաք պոռաք կանչէք բաձրաձայն

Ու խանգարէք անոր քունը դարաւոր.

Որովհետև

Թէև չունի ո՛չ որոտում աստղագոռ

Ո՛չ կայծակի շեղբը բոցէ ո՛չ անէծքը նախահօր -

Սակայն երբ դուք

Խաղ ու խինդով իր խոնջած սիրտը խոցէք

Իր աչքերը լուսազուրկ

Կու լան կսկիծն անզօրին

Արցունքները կը քարանան կը սառին

Անցեալի հոծ բարձունքին

Հոյաթաւալ ժայռ կ՚ըլլան

Կամ ձիւնակոյտ մը ահեղ

Ձեզ կը ճզմեն ամբարտաւան ճանճի պէս։

ԶԱՐԵՀ ԽՐԱԽՈՒՆԻ

Նոյեմբեր 3, 1964

«Ես և Ուրիշներ»

Իսթանպուլ

Jacqueline Tchakalian's book tour in New York State

Jacqueline Tchakalian will be reading in New York state during the early part of September. 

Thursday, Sept. 10 - Astoria Bookshop - Astoria, New York - 7:30 PM (Featured reader with the Boundless Tales series )

Friday, Sept. 11 - Hudson Valley Writers' Center - Sleepy Hollow, New York - 7:30 PM - with Francine Maxime and Marion Brown

Sunday - Sept. 13 - The Bowery Poetry Club - New York, NY - 3:30 PM - Red Hen Event - with Mark Rozema, Sean Bernard, Tom Janikowski and Mac Gilvray

Sylva Boyadjian-Haddad: Treading On A Land Mine

Be mindful crossing the desert

Let your boots land softly on sand

(Check your arrogance at the gate

Clear your mind of fear)

You could as well be treading on

A poet’s grave as an old mine

This poem was published in Salt  (Finishing Line Press) in 2011.

Sylva Boyadjian-Haddad: Peace

It must have been dark by then
since in the distance I saw stars
dead millions of years shine

their light on us

This poem was published in Salt  (Finishing Line Press) in 2011.

Գիրք մը, հեղինակ մը՝ Եդուարդ Պօյաճեան: Ծննդավայր կորուսեալ

ՁՄԵՌ    ՏԱՐԱԳՐԻ

Ձմեռ Է ցուրտ, 

Ալ մերկ ու պաղ, 

Ձմե՜ռ Է մութ, 

Անձրեւամաղ:

Փողոցն ի վար 

Կ՚երթայ քամի, 

Օձագալար 

Ու դժպհի։

Կը տեղայ ձիւն, 

Լո՜ւռ, անդադրում,

Ոչ մէկ հծծիւն, 

Ամէն տեղ քո՜ւն:

Չկայ ոչ ոք, 

Ոչ մէկ նոբ բան, 

Լոկ ծնկաչոք 

Հիւղակներ կան։

Չկա՜յ, չկա՜յ,

Բնաւ արեւ, 

Քամին կու լայ 

Լոկ մեր վերեւ:

Պանդուխտ ենք մենք, 

Չունինք ոչինչ, 

Հայ մա՜րդ ենք մենք, 

Մահուան դէմ ջինջ:

Տարագիրի 

Կեանքն է նման 

Իր նոր կայքի 

Տխռւր ձմրան։

«Ծննդավայր կորուսեալ», Պէյրութ 1984

ART & MEMORY exhibit and reading in Toronto

Sunday, September 27, 2015 – 2:30PM 

Remembering Through Poetry

Dr. Herand Markarian, Keith Garebian, Dr. Alan Whitehorn  

Arta Gallery,

The Distillery District 14 Distillery Lane

Toronto, ON M5A 3C4 

For more information contact Vatché Iskedjian,

(416) 578-9740

Email Address: info@artandmemory.ca

Website: artandmemory.ca

Social Media Links: twitter.com/1915_2015

Literary Quote for August 2015

…«հոգիս թռչնիկ մըն է,

Օդ ու լոյսի, երգ ու ծիծաղի կարօտ,

Բայց երգը, որ իր ալուցքէն կը թռչի,

Անտես ու ստուերոտ սանդուղներու վրայ

Կ’իյնայ շնչահեղձ:

Շողա՜, շողա՜, բարի՜ արև, հինա՜նդ եմ…»

ՄԻՍԱՔ ՄԵԾԱՐԵՆՑ

Alan Semerdjian and Aram Bajakian collaborate with PRIMER

Armenia, you are more than a piece of ass parade on the newsfeed.

Armenia, you are the split decision.  Armenia, the schism.

The first tribe to be converted.  Armenia is a country of a metaphor

tucked into the folds of breath and veil.  In between forever

bordered and borderlust, in love with a mountain felt

in the pit of the groin.  This aching, this naming,

this never having, thick with Eurovision’s beard, sick with genocide, 

sucking the holy thumb and the Russian cloak spit on with angels, 

miles with lambs, cathedrals, monasteries, characters in suits 

working on tracks with impeccable shoes, pride cascading down 

the runways, more than all of this, a lake cupping the delicious seeds

of history, which may or may not ever break the internet.

I want to write a poem for you, young Armenians from here to there.

I want my poetry to ring loud and clear like a song from a mountain

for all the girls and boys who eat dolma, for the marginalized

who eat dolma, for the wealthy, for all of us ate dolma once in our lives.

I want to make something that makes sense for you and all of them,

and because some poetry just doesn’t make sense with all its matter

of fact witty humor and subtle stabs and no big heart and big laugh,

I want to make a poem that slides off of William Saroyan’s mustache

and lands in a plate of fasulya.  I want to write a poem that shines a flash-

light on the dark rooms of my grandfather’s house of art and your grandfather’s 

and your great grandmother’s and her sister’s and their brothers’.

I want to make sure that my words don’t alienate but reverberate, make sure 

that everyone in Kentucky even, near the beautiful Ohio River, in the Galt House

overlooking the pedestrians, the walkways and highways and in every way

can relate in the heart and in the head.  If Tom Sawyer were Armenian,

he’d throw pomegranate seeds at the girl or boy he loved and use the tongue

to make sure each and every last one is tasted and swallowed.  If Emily Dickinson

were Armenian, well, she already is – pause and hesitation equal longing,

and longing is what we know, young Armenian beauties, what we use

to mark the time, the great and indifferent calendar of the internal universe,

which is, after all, the only real universe for us or for anyone with a heart.

And if Neruda were, and if Anansi, and if Obama, and if Mother Teresa.

I want to make something, anything, that fills even a part of your void, 

young Armenians from here to there, even if you think you’ve filled it up

with prayer, culture, or lahmajoun, friends, miles, or Facebook, modernity or 

solemnity, genuflection, navigation, or irrigation for the new gardens

of the world.  The void, which is everyone’s void, every nation, every person

forgiving and forgiven.  I want to write a poem.  And give it to you.  Now.

The audio clip of this poem is available at http://www.lolakoundakjian.com/RSS/Primer.mp3

Writer, musician, and educator Alan Semerdjian’s poems and essays have appeared in over a hundred print and online publications and anthologies including Adbusters, Diagram, Ararat, and Brooklyn Rail.  He released a chapbook of poems called An Improvised Device (Lock n Load Press) in 2005 and his first full-length book In the Architecture of Bone (GenPop Books) in 2009, which Peter Balakian has described as “dynamic” and “well worth your reading.”  His songs have appeared in television and film and charted on CMJ.  He earned his MFA at Goddard College in 2002 and currently teaches English at Herricks High School in New Hyde Park, NY.  Alan resides in New York City’s East Village.

Guitarist Aram Bajakian has worked extensively with Velvet Underground frontman Lou Reed, jazz vocalist Diana Krall and avant garde maven John Zorn. Bajakian's latest solo album, there were flowers also in hell (2014, Sanasar Records), has received universal praise, and was called "one of the best instrumental rock records of recent years," by New York Music Daily. Bajakian’s other 2014 release entitled Dálava, is a collaboration with his wife, vocalist Julia Ulehla, and was called "groundbreaking" by Vancouver’s Georgia Straight and “a masterpiece” by acousticmusic.com. Bajakian received a Masters Degree in Music Education from Columbia University’s Teachers College in 2002. 

“Primer” is the first in a series of collaborative experiments between Alan Semerdjian and Aram Bajakian combining poetry and music.

Alan writes: The poem is a bit of a meditation (Ginsberg style?) on this desire to connect and embrace the other side of our hyphenation.  It stemmed from the attention (good and bad) on social media newsfeeds and beyond around the Armenian Genocide centennial, the reverberations of that attention, etc.  Aram's wildly inventive and free guitar playing was composed after the poem was written from the other side of North America and then pasted together to make what you have here.  It's an idea that was born quickly with lo-fi punk aesthetics and, hopefully, old-school avant-charm.  We all want to write for each other in the end.  The many of us.  And be heard.  Sincerely.  

This collaboration it is being released jointly through both Hye-Phen Collective and The Armenian Poetry Project.

Գիրք մը, հեղինակ մը՝ Եդուարդ Պօյաճեան: Դուն

Սիրով կը ներկայացնենք ԹՈՒՂԹ ԸՆԹԵՐՑՈՂԻՆ
ԵՒ ՔՆՆԱԴԱՏԻՆ...որը առաջին անգամ ըլլալով լոյս տեսած է այս հատորին մէջ։

ԹՈՒՂԹ ԸՆԹԵՐՑՈՂԻՆ

ԵՒ ՔՆՆԱԴԱՏԻՆ...

Թիւ աոաջին ահըս ես դուն

Տգէտ, գիտուն,

Ո՜վ ընթերցող՝

Ընթերցուածը ընդմիշտ եղծո՛ղ։

Նստած տեղէս, հեոու տեղէս, իմ անկիւնէս՝

Կը տեսնեմ քեզ.

Մարդ ես դուն պաղ, մարդ ես անկէզ:

Աոջեւդ գիրք, աչքիդ ակնոց՝ դուն կը կարդաս։

Գորշ գոյն աոած,

Խելացութեամբ կարծես զինուած՝

Գրքին աոջեւ դուն իբրեւ թէ

Կը մտմտաս։

Յայտնի է թէ՝

Ընթերցումիդ կէսը կեղծ է։

Ցուցադրման փորձ է մտքի

Աոանց ճիգի։

Կը ժպտիս մերթ, մերթ կը տխրիս.

Անհասկացող՝

Անպէ՛տ տեղը կը դժգոհիս.

Անվերահաս՝

Անպէ՛տ տեղը կը բարկանաս։

Մտաբոպիկ, խղնաբոպիկ, խե՜ղճ ընթերցող,

Յայտնի չէ թէ

Այդ ընթերցմամբ գիրքըդ եթէ նոյնիսկ ցնցող՝

Քեզ արուեստի ճաշակին մէջ պիտի կրթէ^՞։ 

Միթէ, միթէ յայտնի՞ է թէ՝

Խորունկ գրքիդ անխոր երբոր տեղը հասած՝ 

Ինչո՛ւ իսկոյն դուն տարօրէն կը զմայլիս։

*   *   *

Գրքիդ աոջեւ նստած այդպէս՝ խելօ՜ք - խելօ՜ք,

Կ՚ուզես թուիլ դուն ինքզինքիդ եւ ուրիշին՝

Անձ լրջադէմ եւ մտահոգ։

Կ՚ուգես թուիլ

Բարձր կեանքով ու արուեստով դուն վարակուած։

Հապճեպօրէն քանի մը էջ հազիւ տեսած՝ 

Արդէ՜ն արդէ՜ն իմաստնացա՛ծ:

Թուիլ գէշ է, 

Թուիլ լուրջ չէ, 

Սեւ անուրջ է,

Իմացական աղքատ քու՛րջ է։ 

Հարկ չէ թուիլ,

Հարկ է ըլլալ։

Ճիգ ընել խոր, բազմապատիկ,

Մեծ բաներուն, աստուածներո՚ւն ըլլալ մօտիկ։

Գրքին առջեւ նա՛մանաւանդ ըլլալ լուրջ մարդ

Ագնիւ, հպարտ։

*   *   *

Ո՜վ ընթերցող,

Գրքին միայն բա՛ռը ծամող,

Իմաստը բայց մերժող, թքնող,

Դուն փոքրիկ անձ՝ լոկ ժամանցող՝

Պահ մը գիրքդ մէկդի հրէ,

Եւ խելօքիկ մտիկ ըրէ։

*   *   *

Չնչին անձերու իբրեւ շատ հին ծէս,

Ծոծրակ քերելով, յօնք պռստելով դուն կը մտածես։–

«Ես՝ մարդ խելացի,

«Գիրք բերին ինծի եւ չմերժեցի,

«Գուցէ գէշ ըրի, բայց ա՛լ գնեցի,

«Ա՛լ վճարեցի.

«Բարի ըլլալուս եւ այնքա՜ն բարի՝

«Մէկդի չդրի,

« Նոյնիսկ կարդացի՛:

«Խեղճ մարդ մը անշուշտ գրեր է խեղն բան,

«Պէ՚տք է դրամ տալ, գթա՜լ իր վրան։

«Դրամ շահելու ու բարձրանալու անշուշտ անատակ

««Սեղանին աոջեւ, պարապ, անճարակ՝

«Մրոտեր է էջ կէս-սուտ, կէս–շիտակ։

«Բայց զարմանալի, ով որ չի՛ կարդար,

«Անո՜ւս է կ՚ըսեն ու խելքով տկար:

«Արդ պէտք է կարդալ

«Կամ այդպէ^՛ս ցոյց տալ։

«Եւ յետոյ արդէն քունս չի տանիր, կուշտ ու կո՛ւռ կերայ ,

«Սա գիրքը կարդամ մինչեւ որ պարոն քունը աչքիս գայ։

*   *   *

Ու երբ կը կարդաս,

Կէս-քուն, կէս-արթուն կարծիքներ կու տաս

Տիար ընթերցող,

Ամէն ճաշէ ետք մրա՜փ մուրացող։ -

«Հոս լա՛ւ է գրեր,

«Շատ կանոնաւոր ու խելքի մօտիկ բաներ է ըսեր,

«Թէեւ կրնար դեռ սա բանն ալ ըսել,

«Միւսը չըսե՛լ։

«Հոս վնաս չունի,

«Թէեւ խօսքեր են անպէտ, անճոռնի,

«Չօճուխի յայտնի,

«Յամենայնդէպս

«Ո՛չ վայել բերնի»։

«Ու տեղ մը տարբեր,  շինած դէմք խոհեմ - 

«Բայց թող չկարծեն զիս անխելք եւ էշ,

«Ուրեմն ըսեմ՝

«էջե՜ր ալ ամբողջ գրեր է շատ գէշ»։

*   *   *

Գրքէ հեռու երբոր ըլլաս,

Դուն աւելի լուրջ կը խորհիս քան երբ կարդաս։

Գո՞րծ մը ունիս շուկայի մէջ կամ խանութի,

 Միտքդ կ՚եռայ ու կը յորդի.

Կ՚օժանդակէ, ներս կը խուժէ.

Խելքդ յայնժամ հզօր ուժ է եւ կը բուժէ։

Իսկ գիրք ունիս երբ ընթերցման, ինչո՞ւ արդեօք

Մտքերդ ամբողջ կ՚ելլեն-կ՚երթան հանդերձ ընտանեօք։

*   *   *

Դուն ինչ եւ է , լա՞ւ չես կարդար , խո՞ր չես կարդար ,

Դուն ի՜նչ եւ է, պա՛րդ ընթերցող,

Արուեստի մեծ սահմանէն ներս անչափ, անշող։

Չարիքդ քու կը հարուածէ զքեզ միայն.

Սակա՜յ ն , սակա՜յ ն,

Չարիքն այդ յար ընդհանրացնող, գերազանցող՝

Գրիչ շարժող քննադատին չարիքը կայ,

- Չարիք հսկա՚յ։

Կը թուի, թէ բան գործ ձգած,

Քննադատը ահա նստած՝

Կը վերլուծէ հեղինակէն

Տպուած խօսքը, ոճն ու հոգին։

Նման բաներ, խե՞նթ է , չ՚ըներ.

Ինչո՛ւ ընէ,

Ինչո՞ւ գիրքը, յետոյ ինքզինք՝ հարցաքննէ,

Միտքը հանդարտ ինչո՞ւ տանջէ։

Քիչ մ՚ընթերցում գրքին մէջէն, ասկէ-անկէ։

Ա՛լ չի խորհիր –խորհա՞ծ էր որ -

Ա՛լ կը ծխէ –չէ՞ր ծխած որ -:

*   *   *

Գի՜րք վերլուծել...

Սակայն ինչո՞ւ տանջանք կրել,

Կարելի չէ՞ չկարդալով իսկ բան գրել

Գրքի մասին աոատ-աոատ կարծիք տպել։

Գրել այսպէս, գրել այնպէս,

Գրել առանց բան ըսելու, ըլլալ աղուէ՛ս։

Շատ-շատ, շատ–շատ,

Տող անջատել ընդհանուրէն քանի մը հատ,

Տանիլ գրքի իմաստներէն հեոու-հեոու,

Բզկտելու։

Շրջել գրքին շուրջը օտար մարդու նման, 

Չարախորհուրդ գողի նման։

*   *   *

Քննադատին գործն արուեստի՞.-

Գրքին մէջէն հայրենազուրկ ընել խօսքեր

Տեղահանել,

Օ՜, տարագրել,

Յետոյ յուշիկ, յետոյ քսու՝

Որբահաւա՜ք կագմակերպել,

Ու գրքէն դուրս խեղճուկ-որբուկ եղած խօսքին՝ 

Գրչի դանակ զարնել կուրծքին։

*   *   *

Քննադատին գործն արուեստի՞ հայերուս լքէջ .-

Գրքին համար խորթ մօր վարմունք գծել անվերջ։

*   *   *

Քննադատել։ -

Ըսել՝ լաւ է, հիանալի, գլուխ-գործոց,

Գրքին առջեւ չկարդացուած, նոյնիսկ դեռ գոց։

Քննադատի ըստ քմայքի՝

Բանալ ծորակ պաղ խօսքերու եւ կամ տաքի:

Ու միշտ այսպէս փուճ բառերու բաղնիքին մէջ

Իր խեղճ գրքով խեղճ հեղինակը լոգցնել 

Հիւանդացնել։

*   *   *

Եւ կամ, եւ կամ՝

Յաւէտ դժգոհ , յաւէտ չկամ՝

Միտքը փակել, սիրտը փակել,

Հին հաշիւի, հին ոխերու դուոը բանալ,

Յետո՚յ կարդալ։

Եւ այդպէս ալ,

Հանրութեան քով հոչակաւոր քննադատ մը իսկոյն դաոնալ

Եւ յոխորտալ։

*   *   *

Մեր ագգին մէջ գիրքով անշէջ՝ 

Ես կը վախնամ.

Ի՜նչ տխուր բան,

Քննադատներ կէս-բան սորված,

Չլրջացած,

Պիտի գրեն այսօր յօդուած,

Վաղը յօդուած։

Ցմա՛հ յօդուած:

Իրենք իրենց քէնը սերտած ու շարադրած,

Քսան տարի, քառսուն տարի՝

Պիտի յանձնեն գրքեր անթիւ տպարանի:

Վկայուած չեն բարձր-րարձր դպրոցներէ,

Արուեստի վեհ ճգնարանէ.

Վկայուած են ու տիտղոսուած՝

Զուտ անձնական, խմբակցական

Հիւանդաշունչ նկատումէ։ 

Այդպէս յաւէտ պիաի տպուին, տպուի՜ն անոնք,

Ընդդէմ գրքին, արուեստին դէմ իբրեւ կախ յօնք։

*   *   *

Կայ եւ սակայն դեո աւելին,

Դեռ սոսկալին,

Կայ եւ սակայն աղէտալին։-

Քննադատներ բոլորը մէկ 

Կ՚ուզեն ընել քեզ սրտաբեկ։

Չար ու փութկոտ՝

Գրքիդ հանդէպ կ՚ընեն պոյքոթ։ 

Ըսէ՛ք, ըսէ՛ք, քննադատնե՛ր,

Հաշիւով լի եւ ոխով լի,

Գրքերու դէմ դուք չէ՞ք դիմած

Քար լռութեան հաւաքական գործադուլի։

*   *   *

Հարկ է խորհիլ, չընել սակայն այսքան գանգատ,

Ունի՞նք արդէն խորահմուտ ու խորախոհ

Մենք քննադատ:

Ունի՞նք անհատ,

Քիչ անգամ գէթ գեղեցկագէտ,

Որ գրքիդ մէջ ու գրքիդ հետ,

Լոյսի մը պէս քալէ, երթ՜այ,

Խոհով, յոյզով, վերացումով՝

Հեոուն սուզուի։

Որ արուեստին դէմ մեղանչող

Գեղեցկութեան ոչ թէ աջով,

Ձախո՛վ գրուած գիրքը այրէ։

Եւ բարձրացնէ, վե՜ր բարձրացնէ,

Գիրքը միւս՝

Հանճարահիւս,

Նման կեանքի նուիրական ջինջ սկիհի։

Կա^՞յ քննադատ՝ վերափոխուող քրմապետի,

Պատարագիչ քահանայի,

Որ գրքերու իր խորանէն,

Աղօթահունչ ձայն բարձրացնէ 

Ըսէ՛, ըսէ՛.-

«Արբէ՜ք ահա ի սմանէ՛...»։

*   *   *

Ընթերցողնե՚ր, քննադատնե՚ր 

Յոգնած մարդեր ու գո՜րշ մարդեր,

Դուք ո^՞ր չափով, ո^՞ր աստիճան 

Գիտէք գրքին խորունկ ճամբան:

Այո՛ անշուշտ, գիրք կը գնէք,

Այո՛ անշուշտ,  կը յօրինէք

Գրքի մասին նաեւ կարծիք,

Ամփոփ կամ ձիգ.

Ունի^՞ք լոյսեր բայց բաւական,

Դուք թափանցման, դուք ճանաչման.

Ունի^՞ք լոյսեր՝

Ձեր աչքին մէջ,

Ձեր մտքին մէջ,

Ձեր սրտին մէջ։

Եւ ունի^՞ք դեռ

Իմաստութեան ծովու յատուկ մաքի կարթեր

Եւ ուռկաններ՝

Մութ վայրերէ, քաոսներէ լոյս որսացող, 

Տգեղ վայրէ՝ գեղեցկութիւն, 

Գերեգմանէ՝ կենդանութիւն։

*   *   *

Ըսէ՛ք, ըսէ՛ք,

Աստուա՜ծ սիրէք,

Ունկնդրութեան խոր վարժութիւն իրաւ ունի^՞ք

Վա՞րժ էք ապա

Դուք արուեստին մեծ լրջութեան

Բարձրաստիճան բարկ ալքոլին:

*   *   *

Գեղեցկութեան ու խոր խոհի թէ սիրող էք, 

Հրամմեցէ՚ք,

Կրնա՛ք կարդալ բարձր գրքեր, եւ կարդացէ՛ք

Իսկ եթէ չէք ՝

Գիրք մի՛ տանջէք,

Ելէք, կեցէք, պտտեցէք, 

Զուարճացէք, 

Պորտ մեծցուցէք։