Tuesday, October 05, 2010

Կարօ Արմենեան։ ՀԱՆԳՍՏԵԱՆ ԺԱՄ




Բառերը խունկի հատիկներ են
որոնք այսպէս պիտի բուրեն մեր ափերուն մէջ
            երբ այլեւս վերագտնենք մեր գորովը


հոս մեռելներ չկան
հոս յաւիտեան ողջ պիտի մնանք բոլորս
                     

տառապանքն ու ցնծութիւնը
նոյն եղկելի օրինազանցութեան
                                 հակադիր բեւեռներն են
           որոնք կը խանգարեն մեր կեանքերուն
                       կարգուսարքը




Եթէ ձեզմէ մէկը դեռ անուն ունի
եւ երկիւղով ու տրտմութեամբ կը զգայ իր թեւերուն մոխիրը
                           եւ կը փնտռէ վախճանական կարելին

եթէ կայ մէկը ձեր մէջ
որ այսպէս
օր ցերեկով
կրնայ կանգնիլ եւ ընդհարուիլ                      ինքզինքին


                                        եւ կը մերժէ ընդունիլ
                                            իրիկունէ իրիկուն
                                                    իր ուսերուն վրայ մաղուող


այս շինծու ու խաբուսիկ մանանան



Ահաւասիկ անոր գալուստն է որ պիտի տօնենք

                                                        բերկրանքով
           եւ անոր մահը ողջունենք երազանքով
                               եւ ուխտի գանք իր գերեզմանին


վասնզի ան է որ պիտի կրնայ մեռնիլ
                եւ հեռանալ մեր աշխարհէն
         եւ անոր մահն է որ պիտի տայ բազում արդիւնք






Եթէ ոչ հատն ցորենոյ անկեալ յերկիր
             մեռանիցի
                                 ինքն միայն կայ

Յովհաննու Աւետարանին յիշած ողջերը մենք ենք
այդ մենք ենք որ անյուսօրէն կորսնցուցինք մեր մեռնելու


                                                        իրաւունքը
եւ մենք ենք որ պիտի ապրինք






Օգնութեան հասէք մայրաքաղաքին
օգնութեան հասէք նենգերուն ապիկարներուն
                             որձեւէգներուն եւ բոզերուն
հասէք տէրերուն
եւ անտէր մարդոց
         
որոնք նրբութեամբ                        եւ օրը օրին
       կը նախագծեն            մեր ամօթալի համակեցութեան
                                             դժխեմ դաշինքը






Յաթոռն Մովսիսի
արդէն բազմեր է յետին պաշտօնեան
եւ մեր մայթերը ահա կը վխտան մաքսաւորներով
օրէնսդիր եւ ապօրէն
ամբաստանեալ եւ բանսարկու
մայր եւ անմայր
ամէն կէսօր
դուրս կը թափին ապականութեան դռներէն
            եւ գաղտնօրէն
                 կը յուսան                                       մեր արիւնը





Մեր մարմինները ինկած են հողին
              աննպատակ եւ ամուլ
մենք կեցած ենք հողին վրայ
բիրտ ու մեկին ու անարցունք
մենք դիզուած ենք հողին վրայ
անժամանակ ու անհոգի
մենք դրուած ենք հողին վրայ                        անհատ անհատ
                              
                                              եւ չենք հիննար

մենք մարդերն ենք զգայազիրկ
չենք ընկրկիր չենք արբենար չենք արիւնիր
                       եւ չենք կքիր
մենք կանգնած ենք հողին վրայ

             յետին մտքով                        մեր անյեղլի
         եւ անփոփոխ ու քստմնելի է մեր երիտասարդութիւնը






Մայրաքաղաքին պատերուն տակ միլիոնաւոր ողջ մարմիններ
             թաղուեցան
                                  օր ցերեկով                     եւ գլխիվայր

դուք որ կու գաք հեռուներէն
մի կոխկռտէք մայրաքաղաքին հին ու տմոյն մայթերը
անոնք ծեծուած եւ անըզգայ ներբաններն են իր մարդերուն
մի չարչարէք կնճիռները
որոնք տանջուած ու համր բառերն են իր դարաւոր
                                               օրինագրքին
միլիոնաւոր գաճաճներ կան որոնք կրցան խուսափիլ
              ամբողջ օրուան մը նախճիրէն
                  եւ որոնք այժմ կեցած են

                       սանդուխներուն ստորոտը
                                                            

                                                          ու վարէն կը դիտեն ձեզ

վերէն մի նայիք գաճաճներուն
վասնզի անոնք են որ
վերջ ի վերջոյ
կը տնօրինեն
ամէն մէկուս                         ելեւմուտքը





Ես գիտեմ որ այս իրիկուն
մայրաքաղաքը կը փնտռէ իր անուղղան
արհեստավարժ ու մկանուտ հազար շուներ կը պտըտին
օր ու գիշեր եւ կը փնտռեն

                                             հին նոխազը

որ վերստին ծներ է հեռաւոր տան մը մսուրին մէջ
                              եւ խուճապի կը մատնէ





Ահաւասիկ ես եւ կինս եւ մեր միասնական անկողինը
         ուր կ՛արթննանք
              եւ մայրաքաղաքին բութ տիեզերքը
                                       որ արդէն կը վախցնէ մեզ


բարեբախտաբար դեռ ունինք մեր առտնին մխիթարանքը
որուն այսպէս կÿապաւինինք
ու կը լռենք


օրը պայծառ է դուրսը եւ հողը բերրի
եւ առայժմ ամէն բան ճշգրտօրէն ընդելուզուած
մեր որդիները այս ու այն կերպ պիտի կրնան վերապրիլ
շփոթին մէջ
որ անպայման պիտի տիրէ               փրկելով մեր կացութիւնը
եւ մայրաքաղաքը
ամէն առտու
մեքենաբար պիտի կրկնէ իր անարիւն բառերը
             որոնք ոչինչ կը բուրեն
մնացեալը մանրամասնութիւն է
մնացեալը չ՛արժեր յիշել
  



Ազդակ Գրական, 2010, Թիւ 5-6


Monday, October 04, 2010

Կարօ Արմենեան։ [Այս իրիկուն]

Այս իրիկուն
ջղայնօրէն
ծարաւով
երբ մարմինս կը քսեմ քու մարմինիդ
ու խռովքի կաթիլներով կ՛ողողուինք


այս իրիկուն

կը տեսնե՞ս
կը մաքրուիմ ժանգերէն
իմ հոգիիս








Կարօ Արմենեան «Մարմին ու Արիւն» Տպարան Շիրակ, Պէյրութ 1970

Saturday, October 02, 2010

Կարօ Արմենեան։ [Քիչ ետք երբ ժամը հնչէ]

Քիչ ետք երբ ժամը հնչէ
բարեկա՛մ
ու սլաքը առժամաբար կթոտի
մեռեալ կէտին՝

մտքերուն
ու ճչակները սուլեն
սրտաճմլիկ գոյժերով
ու խարտոցեն բջիջները ուղեղիդ


Քիչ ետք երբ ամբոխը լեռնանայ
տարերային թաւալքով
ու պոռթկայ դուրս
պատերէն
այս շէնքերուն
ու մայթերը հեղեղուին կնճիռներով հոգերով
ու վար սողան ջղային
փապուղիին աղիքներէն հիւանդոտ

Քիչ ետք երբ դո՛ւն ալ կղպես
գզրոցին տակ սեղանիդ
մանուածապատ խոհերուդ
հաշիւներուդ
քէներուդ
սարդոստայնը խաւարչտին
պիտի չուզե՜ս կանգ առնել՝
պատուհանին
քու ամայի բարձունքիդ
ու խոկալ


Վասնզի
եթէ յանկարծ կանգ առնես
եթէ դիտես քեզմէ վար
յուղարկաւոր ամբոխներու եռուզեռը ոջլային
ու խոկա՛ս
քու շշունջէդ սարսափած
պիտի վազես խելագար
երախէն դուրս

մղձաւանջիդ քարայրին

ու խելայեղ ճիչերով
պիտի խառնես մոլեգին
կեանքդ
կեանքի՛ն մարդերուն
փողոցներո՛ւն 
զրկանքի՛ն


Քիչ ետք երբ ժամը հնչէ
բարեկա՛մ
ու դուն նայիս հայելիիդ ծամածուռ
ու փողկապդ անգա՛մ մըն ալ ամրացնես
պիտի ուզես խոյս տալ տրտում
դամբարանէն
այս շէնքին

Ու յետոյ
պիտի չուզե՜ս երթալ տուն…



Կարօ Արմենեան «Մարմին ու Արիւն» Տպարան Շիրակ, Պէյրութ 1970

Friday, October 01, 2010

Կարօ Արմենեան։ [Ես այն մարդն եմ]

Ես այն մարդն եմ
որ այժմ խուլ՝

կարօ՜տն ունի իր ճիչերուն
ու կը սոսկայ լռութենէն
ինքնիր մարմնին
ու կը ոռնայ
լեղապատառ
իր սոսկումէն



Կարօ Արմենեան «Մարմին ու Արիւն» Տպարան Շիրակ, Պէյրութ 1970